De allereenvoudigste hoofdspiegelvatting (hier enkele versies zoals gebruikt in de populaire Meade-Starfinder-dobsons):

  • de (dikke) hoofdspiegel is met enkele « klodders » siliconenlijm bevestigd op een houten schijf. Dit soort lijm blijft ietwat soepel, zodat bij temperatuursveranderingen de verschillende mate van uitzetting bij hout en glas toch geen spanningen veroorzaakt in de spiegel.
Wie zeker wil spelen, kan aan de zijkant nog 3 L-vormige stukjes metaal bevestigen, waarvan het korte stukje een beetje over de spiegel schuift (liefst met een stukje kurk ertussen, om krassen te vermijden)
  • Uit deze houten schijf steken drie schroeven of stukken draadstang, die doorheen de onderste houten schijf lopen. Tussen beide in steken sterke veren. Aan het uiteinde van de schroeven komt telkens een vleugelmoer: door deze aan te spannen of te lossen kan men de spiegel in elke gewenste richting een beetje kantelen: collimatie!

kleeft men de spiegel gewoon met een drietal klodders siliconenlijm op de houten schijf vast.
Wie iets zekerder wil zijn bevestigd drie L-vormige metalen latjes aan de zijkant van de schijf, die een klein stukje over de spiegel passen.
De volgende stap is het vervangen van de houten schijf door een metalen geraamte, waarin de spiegel past (evenwel zonder te klemmen, wat immers één der belangrijkste oorzaken is van slechte optiek in commerciële telescopen).

Bij grotere spiegels zal men moeten kiezen voor een nog ingewikkelder constructie: een ondersteuning op drie punten is dan niet voldoende. Onder invloed van zijn eigen gewicht zal de spiegel immers lichtjes gaan doorplooien (ongeacht de rigiditeit van de spiegelcel), en dus afwijken van de gewenste vorm.
Daarom zal men het gewicht van de spiegel gaan verdelen over meerdere steunpunten (9, 18, 27,...), waarvan de posities zodanig gekozen zijn dat ze een optimale ondersteuning bieden.
Bemerk dat het steeds veelvouden van 3 betreft: ze zijn immers verdeeld over drie groepen, die soepel bevestigd zijn op één van de drie regelschroeven.

Hoofdspiegelophanging: afhankelijk van de spiegeldiameter en de glasdikte wordt de spiegel ondersteund op 3,9 of 27 punten.
Bij heel kleine spiegels (tot 114 mm) kan ook geopteerd worden voor een massieve ondersteuning (vlakke houten plaat, regelbaar opgehangen).
Grotere spiegels zouden een plank doen doorbuigen, dus worden ze ondersteund door 3 stelschroeven. Bij nog grotere rust op die schroeven telkens een driehoekje (met een rondje kurk aan de hoeken), zodat de glasschijf op 9 punten rust.
M.b.v. die 3 regelschroeven kan men de spiegel naar alle kanten lichtjes kantelen, tot hij goed uitgelijnd staat (« collimatie »).

Bouw zelf een telescoop

Volgende pagina--startpagina--vorige pagina

MIRA-pagina