"nauwkeurigheids-enveloppe" van de spiegel (wegens zijn vorm ook de "tornado" genoemd).

De grafiek hiernaast is getekend voor een f/6-spiegel. Een "snellere" spiegel zal een smallere enveloppe vertonen (en dus een kleinere foutenmarge toelaten).
Op de figuur zijn waarden getekend tot op 100 mm van het centrum, dus voor spiegels tot 200 mm diameter. Natuurlijk kan diezelfde figuur uitgebreid worden naar grotere diameters. Ook dan wordt de nauwkeurigheidsmarge snel smaller.
=> We mogen concluderen dat voor grote en vooral snelle spiegels de toleranties exponentieel kleiner worden.

  1. Formules

Bij een sferische spiegel zal het mes voor elke zone steeds op dezelfde longitudinale afstand staan. Voor een parabolische zal die afstand steeds groter worden (enkele mm) naarmate we van de centrale zone naar de randzones trekken.
Dit verschil (in mm) bedraagt:


D=r² / R

Waarbij r de afstand van het centrum van de gekozen zone tot het midden van de spiegel is, en R de kromtestraal (dus 2 maal de brandpuntsafstand).

Voor de nauwkeurigheidsenveloppe geldt (in mm):

Q= + (0,00067 x F²)/(D x r)


Volgende aflevering


Nu we weten wat we moeten bekomen, en hoe we het kunnen testen en controleren, wordt het tijd om de spieren terug op te warmen. Volgende keer: de verschillende polijstslagen en -technieken om de parabool te verkrijgen.

de meetresultaten in mm.
De kromme lijn toont de ideale figuur, de streepjeslijnen tonen de maximale afwijking die toegestaan is (als de meetresultaten hierbinnen vallen is de spiegel beter dan 1/8 l).
Het is dus duidelijk dat de middelste zone een grote onnauwkeurigheid verdraagt, maar dat voor de buitenste zone nauwe

lijks enige speling toegelaten is. Staar je dus bij het paraboliseren niet blind op het nochtans meer opvallende centrum van de spiegel: uiteindelijk is het de smalle randzone die in oppervlakte het grootst is (en dus het belangrijkst).
Deze dubbele streepjeslijn waarbinnen de meetresultaten moeten vallen noemen we de

Om snel een idee te krijgen van de vorm van de spiegel kan men ook testen zonder masker, met het mes op de plaats waar volgens de berekeningen het krommingsmiddelpunt van de 70%-zone moet vallen.
Als we dan met het mes een beetje snijden moet men een dergelijke figuur zien (in de literatuur heet deze "dog-biscuit", hondekoekjes...)

34

MIRA-pagina

Volgende pagina--startpagina--vorige pagina

Bouw zelf een telescoop