BOUW ZELF EEN TELESCOOP
DEEL 5: DE VOORBEREIDING TOT HET POLIJSTEN

Philippe Mollet

INLEIDING

Polijsten is die fase van de tele-scoopbouw waarbij de spiegel glanzend gemaakt wordt.

Men is het nog niet helemaal eens over de theoretische achtergrond, maar waarschijnlijk wordt bij het polijsten het bovenste glaslaagje door hoge druk en temperatuur lichtjes vloeibaar gemaakt. Daardoor zullen de fijne putjes (die overblijven na het fijnste slijppoeder) vollopen met glas, zodat een effen (glanzend) oppervlak bekomen wordt.

BENODIGDHEDEN

Polijstpoeder: meestal Cerium-oxide maar vroeger ook Parijs Rood (Rouge de Paris) of andere produkten.
Vooral het laatste is een tamelijk sterke kleurstof, zodat niet alleen pek en spiegel, maar ook uw handen nogal rood van kleur worden.

Polijstpek: een mengsel van allerlei organische verbindingen, voornamelijk gebaseerd op het hars van bepaalde naaldbomen (in het bijzonder de Noorse den). Dit hars wordt dan aan het koken gebracht en geraffineerd.


Het wordt verkocht in de gespecialiseerde optiekzaken en bij het "
Centre des Abrasifs s.a." te Brussel en Luik. De meest gangbare soort is "Gugolz-pek", in pakken van 1 kg (in een harde kartonnen koker).

Fornuis: om de pek te smelten (liefst in openlucht) gebruikt men best een electrisch fornuis. Wie toch een gasvuur gebruikt zet de vlam liefst zo zacht mogelijk, zowel wegens het brandgevaar (er komen ont-vlambare stoffen vrij) als om te vermijden dat de pek gaat schiften.

Metalen pannetje: gebruik hiervoor een oud (roestvrij) me-talen recipient (een pannetje is makkelijkst, maar een groot blik met een handvat is ook bruikbaar).

Terpentijn: is nuttig om té harde pek soepeler te maken, maar ook om de gesmolten pek beter te doen kleven op de tool (pek kleeft nauwelijks op koud glas).




VOORBEREIDING

De pek koopt u meestal in blok

Verschil tussen polijsten en slijpen:

SLIJPEN: Bij het slijpen rollen de korreltjes slijppoeder heen en weer tussen de twee schijven, terwijl ze onder redelijke hoge druk staan. Door de scherpe kantjes van de korrels ontstaan minuscule barstjes in het glas, waarna schilfertjes glas loskomen. Hoe fijner het poeder, hoe fijner die schilfers en dus ook hoe fijner de resulterende putjes.

POLIJSTEN: Bij het polijsten kunnen de korrels polijstpoeder niet heen en weer rollen: ze blijven immers haperen in de polijstpek. Daarom ontstaan er ook geen barstjes in het glas. De hoge druk die ontstaat door de scherpe puntjes, gekoppeld aan de beweging, zorgt voor een grote warmteontwikkeling. Daardoor gaan de bovenste glasmoleculen licht vloeibaar worden, waardoor de resterende putjes in het glas opgevuld raken.

Het verschil tussen slijpen en polijsten: bij het slijpen (links) ontstaan barstjes en komen schilfertjes glas los. Bij het polijsten daarentegen (rechts) wordt het glas door de hoge druk oppervlakkig vloeibaar gemaakt.

Bouw zelf een telescoop

Volgende pagina--startpagina--vorige pagina

MIRA-pagina