After a few months, I had to face the hard truth: this "solid tube" 40cm Newtonian was way to heavy for my poor little back. Once installed on my heavy mount, everything worked just fine. But it too much trouble to get it back on the floor and in "transportable dobsonian-mode". So back to my work-place, trying to build a truss-tube-edition for mobile use (this way, I only had to swap the main mirror and the mirror-cell).

Na een paar maanden gebruik werd het duidelijk: deze 40cm Newton met massieve buis was véél te zwaar voor mijn arme rug :-). Eenmaal geïnstalleerd bovenop mijn zware volgmontering werkte alles naar behoren, maar het té lastig om hem er terug af te halen voor gebruik als mobiele dobson-kijker. Terug aan de slag dus, ditmaal om eehn truss-tube-versie te maken (zodat ik enkel de spiegel en zijn vatting moet wisselen tussen de vaste kijker en de mobiele editie)!


The upper cage
De "lichtekooi"



First step, build the upper cage out of square aluminium tubing. I used a technique I learned from Jan Van Gastel and his fellow ATM'ers in Almere (Holland). I've used it succesfully a few years ago on a 30cm truss-tube.

Eerste stap: bouw de bovenkooi (de vrienden van Wega in Leuven introduceerden hiervoor de term "lichtekooi"!) uit vierkante aluminium profielen. Hiervoor gebruikte ik een techniek die ik oppikte van Jan Van Gastel en de telescoopbouwers in Almere (Nederland). Ik gebruikte die reeds met succes op een 30cm truss-tube.



Make a rig out of strong wood (must have enough resistance against pressure). First use a router to cut out the 2 profiles (inner and outer) with the right curvature. Make it a 10-15% smaller radius compared to the radius of the final upper-cage. Then firmly attach a wooden plank to the top and bottom of the "negative" rig. Put a length of aluminium tubing in it, and then (with the help of a bench-vise) press the positive rig into it. Slowly the alu-tube starts to get rounded. Open the vise again, push the tubing 15-20cm further in, press again,... Continue to do this untill you get a nice circle (with a little experience one can get it almost perfectly round, up to a few millimeters!). It's important to use a heavy and strong bench-vise!

Frees eerst de twee mallen uit. Gebruik hiervoor best een bovenfrees én stevig hout (vooral bestand tegen samenpersen). Zorg dat de kromming ervan zo'n 10-15% kleiner is als de gewenste kromming voor de bovenkooi. Bevestig dan een stevige houten plank aan boven- én onderzijde van de holle mal. Wring een stukje van het alu-profiel tussen beide mallen, en wring dit in vorm met behulp van een bankschroef. Los het geheel een beetje, duw het alu-profiel zo'n 15-20cm verder, en plooi opnieuw,... Doe zo voort tot je een mooie cirkel bekomt: met wat oefening zal die nauwelijks enkele millimeter afwijken. Let wel: de bankschroef dient behoorlijk sterk te zijn!



Cut the profile to the appropriate length, and join the two ends... (I used a short piece of solid iron, drilled holes through it and tapped an M5-thread).

Zaag het profiel af op de gewenste lengte, en verbind beide uiteinden met elkaar. Hiervoor gebruikte ik een kort stukje ijzer, met aan beide uiteinden een gaatje geboord en draad getapt.



Next step: join the two circles with four lengths of those same aluminium profiles. I hammered a threaded insert at both ends, so that I could simply join them with a bolt (in the final version, I used bolts with an Allen-head, and they are hidden inside the profile).

Volgende stap: verbind de twee cirkels door middel van 4 korte stukjes van diezelfde alu-profielen. Ik hamerde een paar "threaded inserts" in de uiteinden (eigenlijk bedoeld om schroefdraad te crëeren in hout). Zo kon ik alles verbinden door middel van schroeven (in de definitieve versie werden het inbusschroeven, die bovendien verzonken werden in de profielen).



The first four of these profiles were used to attach the four spider-vanes, two others will be used to attach the focuser. The spider-vanes were once again made from saw-blades, the "core" is a piece of plastic tube (classic gray plumbering).

De eerste vier verbindingsstukken zorgen niet enkel voor de stevigheid, maar ook voor het bevestigen van de vangspiegelhouder. De andere twee zullen de scherpstelling dragen. Bemerk hoe ook in deze versie de vangspiegelhouder bevestigd wordt met dunne zwarte metaalzagen, terwijl het "hart" van het systeem een stuk klassieke grijze rioolbuis is.



A rather complicated secondary holder, but it's way better than all my previous attempts! Works smoothly, without any play, and the rotation is totally independent from the "tilt".
Most items can be purchased in an ordinary hardware-store: large and smaller washers, nuts 'n bolts, some heavy springs (can be harder to find!), threaded rods, a wooden pole cut at a 45° angle,...

De vangspiegelhouder is redelijk complex, maar werkt véél beter als al mijn vorige modellen. Vertoont nauwelijks speling, is vlot instelbaar, én de rotatie van de vangspiegel is totaal onafhankelijk van de kanteling ervan.
De meeste onderdelen kunnen vlot gekocht worden in doe-het-zelf-zaken: grote rondellen ("type "carrosserie") en kleine versies, allerlei moertjes (waaronder vleugelmoeren en dopmoeren), een houten meubelpoot (afgezaagd onder een hoek van 45°), draadstangen, en stevige veren (die zijn doorgaans nog het moeilijkst te vinden).



Only two pieces were taylor made (I'm now the proud owner of a lathe, but still learning how to use it...):
- a plastic disc having a smaller "shoulder" that fits neatly in the central hole of the large washer. That's how the secundary can rotate around its axis without any play.
- an aluminium disc that goes inside the gray plastic tube.

Slechts twee onderdelen werden op maat gemaakt (ik ben sinds kort de trotse bezitter van een oude draaibank, maar heb nog véél te leren...):
- een nylon schijf met een versmalde "schouder" die exact past in de centrale opening van de grote rondel. Daardoor kan de vangspiegelhouder roteren zonder speling.
- een metalen schijf die in de grijze rioolbuis past



A short bolt goes trough the plastic disc, the large washer goes around the disc, and the whole thing is fixed with a smaller washer and a nut (tightened just enough to allow it to rotate, but without any play).

Een korte schroef gaat door de nylon schijf, de grote carrosserie-rondel gaat omheen het smallere stuk van die schijf, en het geheel wordt samengehouden met een smallere rondel én een blokkeerschroef. Draai die laatste nèt genoeg aan zodat het allemaal nog kan roteren maar zonder de minste speling.



But actually, before the previous step, we attached the other side of the assembly to this larger washer.
- three threaded rods go through the aluminium disc
- they al get a spring and a washer, and then go through holes drilled in the large washer (note how one side of the hole is curved, that can be done by using a larger drill bit, or a special conical drill). This will allow some tilt for the "cap nut"
- carefully a hole was drilled through the "cap" of the "cap nut". The nut itself was filled with some glue and then screwed on to the threaded rod (and once the glue sets, the nut wont move anymore)

Eens dit getest werd het terug losgeschroefd, om eerst de andere kant van de constructie te monteren!
- de drie draadstangen gaan doorheen de aluminium schijf
- ze worden alle drie voorzien van veer en rondel, en gaan dan doorheen de drie gaten die geboord werden in de grote carrosserie-rondel. Bemerk hoe één kant van het gat telkens sferisch verbreedt werd (dat kan gedaan worden met een dikkere boor, of met een speciaal "chanfrein boortje"). Daardoor kunnen de dopmoeren toch lichtjes kantelen
- bij die dopmoeren werd de kop voorzichtig doorboord, zodat de draadstang er langs die kant door kon. Maar eerst werd een beetje lijm in de moer gegoten: na drogen zit de moer rotsvast op de stang.



And an even better version: thanks to the addition of an extra nylon locking nut, the tension caused by the three springs will always be the same (no matter how much the secondary will be tilted).

Nog een lichtjes betere versie: door een extra nylon moer toe te voegen zal de druk van de drie veren altijd dezelfde blijven (ongeacht hoe sterk de vangspiegel zal gekanteld worden).



Attaching the secundary mirror to the wooden surface (older image from previous telescope). Use three dots of some non-hardening glue (silicone). I used toothpicks to get an uniform and minimal thickness of glue.
Using harder glue could deform the optical surface of the mirror!

Lijm de vangspiegel op de houten spie door middel van drie dotjes siliconenlijm (de foto is van een vorige telescoop). Géén hard wordende lijm, want die zou bij het harden de spiegel onder druk kunnen zetten en dus vervormen!
Bemerk ook de tandenstokers, zo krijg je een mooie gelijke afstand tussen spiegel en hout.



Finished secondary construction.

De afgewerkte vangspiegelconstructie.



Final assembly, including the focuser. With and without the dark shroud: I used a piece of "Biplex", an very light-weight isolation material known by construction workers (a great tip from Lucas Pellens). Much cheaper than the famous Kydex used by the guys from Obsession-telescopes..

Afgewerkte lichtekooi, met inbegrip van de scherpstelling. Mèt en zonder de donkere lichtafscherming: voor dat laatste gebruikte ik een vel "Biplex", een héél licht isolatiemateriaal gebuikt in de bouwsector (een schitterende tip van Lucas Pellens!). Een héél pak goedkoper en vlotter te vinden als de fameuze "Kydex" dat o.a. door Obsession-telescopes gebruikt wordt.



Connecting the truss-tubes. A wing bolt goes al the way through the lower aluminium-profile (but inside the profile there's a nut, so the bolt can't fall out).
The upper part of the truss-tube-construction (the triangular part) has a central hole with threads (M8 I think), so that's where this wing bolt goes...

Zo wordt de serrurier-truss bevestigd aan de lichtekooi: een vleugelbout gaat dwars door het onderste alu-profiel (maar binnenin zit nog een blokkeerschroefje zodat de bout er niet kan uitvallen).
De bovenkant van de truss bestaat uit een driehoekig plaatje, waarin een gat geboord werd én schroefdraad getrokken. Da's natuurlijk waar de vleugelbout ingevezen wordt én stevig aangetrokken.


The lower cage
De "schommeldoos"



First, preparing the "clamp blocks". Had some some wooden triangles (left over from the first edition of this telescope, the solid wooden tube) glued on top of each other to get a nice thickness.
Then drill one hole through this block (red arrow), and put a threaded insert at the end of it. This will contain the bolt used to fasten the poles connecting upper and lower cage...
Then carefully drill (at the correct angle) the two main holes that will accept those poles.
Afterwards, they will be sawn in two parts (through those two holes).

Knutsel eerst de klemblokken. Ik had nog een hele stapel houten driehoekjes over van de eerste editie van deze telescoop, lijmde er telkens een stapel op elkaar om een zekere dikte te krijgen.
Boor dan dwars doorheen deze blok, en plaats aan één eind ervan weer zo'n "threaded insert" (hier komt de schroef waarmee de blokken nadien dichtgeklemd worden rond de aluminium stangen).
En boor dan voorzichtig de twee grote gaten, onder een zekere hoek (afhankelijk van de relatieve lengte van de telescoop). Hierin komen dan die alu-stangen.
Nadien zullen ze doorgezaagd worden, dwars doorheen die twee gaten.



Build a simple square construction, reinforced with a plank where the diameter of the mirror has been cut out.
Then glue one of the fixed parts of the clamping blocks in each corner.

Maak eerst een eenvoudige vierkanten constructie, ongeveer halverwege verstevigd met een plank waaruit de diameter van de spiegel is verwijderd.
Lijm dan de "vaste" stukken van de klemblokken in elke hoek van de constructie.



Cutting out soms handles (makes it easier to carry), applying a few layers of varnish, and re-assembling the clamping blocks.
! note how a systematically disassemble one of them for transport: without that the focuser wouldn't fit when I store the upper-cage in this lower-cage!
Then glue one of the fixed parts of the clamping blocks in each corner.

Dan een paar handvaten uitgefreesd (makkelijker om het geheel te dragen), enkele laagjes vernis, en terug samenstellen van die klemblokken.
! bemerkt echter hoe ik voor transport steevast één van die klembokken terug demonteer: dat maakt plaats voor de scherpstelling wanneer de "lichtekooi" opgeborgen wordt in deze onderste kooi!



Fortunately, I could recycle the altitude bearings and the rocker box of the original telescope.

Verder kon ik de hoogtelagers (de grote "pacman-schijven") en het onderstel recuperen van de eerste editie van de kijker.



The main work is finished, only a few little tasks left:
- attaching a large finder scope (10x80mm) to the lower part (easier location for balance :-), harder for observing :-()
- attaching the base of a Telrad to the upper cage
- making a light shroud for the telescope

Het grote werk is gedaan, resten nog enkel een paar kleine afwerkingen:
- een voetje installeren voor een grote zoeker (10x80mm). Deze is zo zwaar dat ie op de onderste kooi komt. Da's makkelijker om te balanceren, maar wat lastiger bij het waarnemen...
- op de bovenste kooi komt wel een voetje voor een lichte Telrad-zoeker
- en natuurlijk moet ie nog een "kleedje" krijgen, om strooilicht buiten te houden



That's it folks... A 40 cm telescopes that folds down to a 60x60x55cm cube + four of those trusses. Fits in every car!

Compact: een kubusje van 55x50x50cm + vier van die Serrurier-trusses, past in elke wagen!